LOGO
EN

Psychologiczne kryteria oceny wiarygodności zeznań osób chorych psychicznie

Małgorzata Sitarczyk

Affiliacja i adres do korespondencji
Psychiatr. Psychol. Klin. 2012, 12 (4), p. 213-227
Streszczenie

Treść i forma składania zeznań przez osoby z chorobą psychiczną są ważnym i interesującym zagadnieniem zarówno w zakresie prawa, psychiatrii, jak i psychologii. Psychicznie chory świadek lub osoba, która w chwili zdarzenia pozostaje pod wpływem alkoholu czy środków odurzających, w czasie zeznań stwarza problem dotyczący oceny jej kompetencji jako świadka. Od biegłego psychologa oczekuje się określenia owych kompetencji w odniesieniu do zdolności w zakresie postrzegania, przechowywania i odtwarzania postrzeżeń oraz w zakresie psychologicznych kryteriów wiarygodności złożonych zeznań. W artykule dokonano przeglądu psychologicznych wskaźników wiarygodności zeznań, a następnie przedstawiono analizę zeznań osób chorych psychicznie. Wykazano, że ocena zeznań powinna obejmować wskaźniki dotyczące treści, motywacji składania zeznań, historii zeznania oraz kryteria obserwacyjne dotyczące zachowania, a także sfery emocjonalnej i fizjologicznej świadka. Na podstawie zaprezentowanych studiów przypadku starano się wykazać, że porównania i uogólnienia w zakresie treści i formy zeznań osób chorych psychicznie są możliwe, jednak należy podchodzić do nich z dużą ostrożnością, zawsze pamiętając o zasadzie indywidualizacji w postępowaniu diagnostycznym. Do najczęściej pojawiających się cech zeznań osób z rozpoznaną schizofrenią paranoidalną należą: przewaga zdań asercyjnych, brak ustrukturowania wypowiedzi, często brak logiki, występowanie nieistotnych detali, rozmyty kontekst, problemy w odróżnieniu, które treści są rezultatem własnych spostrzeżeń, a które subiektywnych przeżyć, często o charakterze urojeniowym.

Słowa kluczowe
psychologia sądowa, świadek, zeznania, osoba chora psychicznie, wiarygodność zeznań