LOGO
EN

Gdy wycofanie społeczne przybiera postać skrajną: zjawisko „hikikomori” we Włoszech

Fiorenzo Ranieri

Affiliacja i adres do korespondencji
Psychiatr Psychol Klin 2015, 15 (3), p. 148–151
DOI: 10.15557/PiPK.2015.0023
PlumX metrics:
Streszczenie

Zespół hikikomori, czyli zespół skrajnego wycofania społecznego, polega na rezygnacji z udziału w życiu społecznym łącznie z odmową uczęszczania do szkoły lub pracy, a życie osoby nim dotkniętej ogranicza się do przebywania we własnym domu. W Japonii przypadki „hikikomori”, nazywanych również „domowymi pustelnikami” (chory przebywa jedynie we własnym domu lub nawet tylko we własnym pokoju), po raz pierwszy zidentyfikowano i opisano w późnych latach 70. XX wieku. Obecnie w krajach zachodnich, takich jak USA, Francja, Wielka Brytania, Hiszpania i Włochy, obserwuje się rosnącą liczbę pacjentów „hikikomori” w okresie dojrzewania oraz młodych dorosłych trafiających do psychologów klinicznych. W minionych kilku latach do naszej Poradni Zdrowia Psychicznego Wieku Dziecięcego i Wieku Dojrzewania w Arezzo (Unità Funzionale Salute Mentale Infanzia Adolescenza, UFSMIA) skierowano pewną liczbę młodych pacjentów wykazujących znaczące podobieństwo do japońskich „hikikomori”, jak również nastoletnich pacjentów we wczesnej fazie wieku dojrzewania „zmierzających w kierunku wycofania społecznego”. Objawy zespołu, z którym mamy do czynienia, w dużej mierze pokrywają się z opisem japońskim, z uwzględnieniem pewnych różnic uwarunkowanych włoskim kontekstem kulturowym. W leczeniu wspomnianych przypadków zastosowanie jednego konkretnego podejścia klinicznego, takiego jak np. psychoterapia indywidualna lub psychoterapia rodzinna, nie przyniosło oczekiwanych efektów. Poprzez połączenie różnych sposobów postępowania w przypadku poszczególnych pacjentów możliwe wydaje się stworzenie sieci pomocy stymulującej zasoby własne pacjenta oraz jego rodziny. Wyniki badań wskazują na potrzebę poszerzenia wiedzy klinicznej dotyczącej tego zespołu wycofania społecznego, jak również stworzenia nowych protokołów terapeutycznych pomocnych w stosowanych w przyszłości programach psychologicznych i terapeutycznych.

Słowa kluczowe
hikikomori, skrajne wycofanie społeczne, zdrowie psychiczne w wieku dojrzewania, psychoterapia