Wstęp: Zasoby poznawcze (rezerwa poznawcza) są definiowane jako wiedza i umiejętności zdobyte w trakcie życia, które mogą opóźniać powiązany z wiekiem spadek funkcji poznawczych, odraczać, zmieniać czy spowalniać rozwój procesu otępiennego. Rezerwa jest efektem edukacji, aktywności fizycznej, społecznej i wielu innych czynników: modyfikowalnych i niemodyfikowalnych. Jej wyższy poziom może pełnić funkcję protekcyjną dla procesów wykonawczych i pamięci w okresie późnej dorosłości. Cel: Celem zrealizowanych badań było stwierdzenie, czy a) rezerwa poznawcza jest determinantem poziomu zdolności poznawczych u osób dorosłych oraz b) jakie są związki pomiędzy rezerwą poznawczą, nasileniem depresji a zdolnościami poznawczymi. Materiał i metody: W badaniach uczestniczyło 120 osób dorosłych. W ocenie funkcji poznawczych wykorzystano podtesty Skali Inteligencji D. Wechslera dla Dorosłych, wersji zrewidowanej (Wechsler Adult Intelligence Scale-Revised, WAIS-R) (Cyfry wprost, Cyfry wspak, Słownik), fluencję słowną oraz Montrealską Skalę Oceny Funkcji Poznawczych (Montreal Cognitive Assessment, MoCA). Za determinanty sprawności poznawczej przyjęto poziom rezerwy poznawczej, nasilenie depresji (Kwestionariusz Depresji BDI-II Aarona T. Becka – Beck Depression Inventory-II, BDI-II) oraz stan zdrowia (obecność/brak obciążeń chorobowych). Wskaźnikiem rezerwy poznawczej był wynik uzyskany w ankiecie dotyczącej m.in. stopnia aktywności w różnych obszarach życia. Wnioski: Wyższy poziom rezerwy poznawczej, rozumiany jako wyższy poziom wykształcenia, bycie aktywnym zawodowo, fizycznie, społecznie, realizowanie hobby i poczucie wsparcia, sprzyja większej sprawności pamięci semantycznej, zdolnościom językowym czy ogólnej kompetencji poznawczej dorosłych. Ponadto wyższy poziom rezerwy poznawczej, mniejsze nasilenie depresji i brak obciążeń naczyniowych sprzyjają uzyskiwaniu wyższych wyników w zadaniach poznawczych. Integracja oddziaływań polegających na wzmacnianiu rezerwy poznawczej, kontroli chorób sercowo-naczyniowych i kontroli nastroju u dorosłych osób/seniorów może pełnić funkcję ochronną dla kompetencji poznawczych w późnej dorosłości.