Cel i metody: Klozapina to atypowy lek przeciwpsychotyczny, stosowany z wyboru w schizofrenii lekoopornej. Z przyjmowaniem klozapiny wiąże się prawdopodobieństwo wystąpienia działań niepożądanych w postaci zaburzeń obrazu krwi oraz zaburzeń sercowo-naczyniowych i metabolicznych, takich jak insulinooporność i zaburzenia profilu lipidowego, a także przyrost masy ciała. Celem niniejszego opracowania jest przegląd badań dotyczących metod (zarówno farmakologicznych, jak i niefarmakologicznych) przeciwdziałania przyrostowi masy ciała indukowanemu klozapiną. Wzięto pod uwagę leki przeciwpsychotyczne i inne psychotropowe oraz te regulujące metabolizm i zmniejszające apetyt; poświęconą im część pracy oparto na badaniach grup chorych leczonych klozapiną (informacje z medycznych baz danych). Spośród interwencji niefarmakologicznych na przykładzie kilku grup pacjentów analizowano psychoterapię poznawczo-behawioralną, poradnictwo dietetyczne i programy ćwiczeń fizycznych. Wyniki: Skutecznymi lekami okazały się aripiprazol, topiramat, fluwoksamina i metformina, a u mężczyzn także orlistat. Wykazano przewagę terapii poznawczo-behawioralnej nad wyłączną krótką edukacją żywieniową. Skuteczność interwencji farmakologicznych, psychoterapeutycznych i dietetycznych jest jednak niewystarczająca, gdyż tylko w niewielkim stopniu równoważy przyrost masy ciała. Wnioski: Podjęcie każdej interwencji farmakologicznej powinno zostać rozważone indywidualnie – w kontekście korzyści i działań niepożądanych. Metody niefarmakologiczne, niezależnie od efektu, są polecane w każdym przypadku. Praktyka kliniczna wskazuje na potrzebę przeprowadzenia większej liczby badań i ustalenia algorytmów postępowania związanych z zapobieganiem nadmiernemu przyrostowi masy ciała u osób leczonych klozapiną.

klozapina, przyrost masy ciała, otyłość, zespół metaboliczny, interwencje farmakologiczne i behawioralne