LOGO
EN

Czynniki wpływające na jakość życia kobiet chorujących na raka piersi: rola poczucia koherencji

Marcin J. Jabłoński1, Beata Mirucka2, Joanna Streb3, Agnieszka J. Słowik3, Robert Jach4

Affiliacja i adres do korespondencji
Psychiatr Psychol Klin 2019, 19 (1), p. 25–31
DOI: 10.15557/PiPK.2019.0004
PlumX metrics:
Streszczenie

Cel: Analiza prospektywna korelacji zachodzących pomiędzy poczuciem koherencji (sense of coherence, SOC) i jakością życia kobiet, które przeżyły raka piersi (health-related quality of life, HRQOL), przeprowadzona w pierwszym roku po operacji, oraz ocena znaczenia prognostycznego SOC względem HRQOL. Metoda: Do badania zakwalifikowano 39 kobiet w wieku od 34 do 68 lat (średnia = 55,92, odchylenie standardowe, standard deviation, SD = 8,84). Oceniano HRQOL – za pomocą kwestionariuszy European Organisation for Research and Treatment of Cancer (EORTC) QLQ-C30 i BR23 oraz SOC – za pomocą Kwestionariusza Orientacji Życiowej (Life Orientation Questionnaire) SOC-29. Badania przeprowadzono dwukrotnie: w trzecim miesiącu po operacji piersi (t1: dane socjodemograficzne, SOC i HRQOL) oraz powtórnie dziewięć miesięcy później (t2: HRQOL). Wyniki: Średnie SOC wynosiło 141,13 (SD 24,17). Średnia wartość GHS/QOL (global health status and overall quality of life) to 59,82 (SD 23,47) w t1 i 55,36 (SD 22,93) w t2. Stwierdzono istotne pogorszenie funkcjonowania poznawczego badanych kobiet oraz istotne nasilenie dolegliwości ze strony piersi między t1 a t2. Analiza wykazała szereg pozytywnych korelacji pomiędzy SOC a skalami funkcjonalnymi kwestionariuszy jakości życia, wskazując na znaczenie prognostyczne składowej „sensowność” poczucia koherencji dla funkcjonowania poznawczego i emocjonalnego kobiet, które przeżyły raka. Wnioski: Uzyskane dane przyczyniają się do lepszego zrozumienia procesów adaptacji do choroby nowotworowej, wskazując na potencjalne znaczenie poczucia koherencji dla funkcjonowania poznawczego i emocjonalnego osób w pierwszym roku leczenia onkologicznego. Implikacje praktyczne dla osób wspierających: Wyniki badania wskazują na potrzebę aktywnego wykrywania i profilaktyki zaburzeń poznawczych, problemów emocjonalnych oraz dolegliwości ze strony piersi u kobiet z rakiem piersi w pierwszym roku leczenia onkologicznego. Wszelkie interwencje psychospołeczne, ukierunkowane na wzmocnienie tzw. uogólnionych zasobów odpornościowych (wg Antonovsky’ego), w których wykorzystaniu pośredniczy SOC, mogą okazać się korzystne dla poprawy jakości życia kobiet z rakiem piersi.

Słowa kluczowe
poczucie koherencji, jakość życia, rak piersi, funkcjonowanie poznawcze osób, które przeżyły raka