LOGO
EN

Propozycja Procedury Oceny Ryzyka Samobójczego (PORS) – ochrona zdrowia i życia pacjentów w szpitalu psychiatrycznym

Anna Lubas1, Danuta Rode2

Affiliacja i adres do korespondencji
Psychiatr Psychol Klin 2022, 22 (2), p. 100–106
DOI: 10.15557/PiPK.2022.0015
PlumX metrics:
Streszczenie

Jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia, samobójstwo – intencjonalny akt odebrania sobie życia – stanowi przyczynę około 1,4% wszystkich zgonów. Istnieją liczne koncepcje samobójstwa, oparte na teorii poznawczej (suicidal cognitive mode theory), teorii interpersonalnej (interpersonal theory of suicide) czy zintegrowanym modelu samobójstwa (integrated motivationalvolitional model of suicide). Próby samobójcze mogą podejmować zarówno osoby chore psychicznie, jak i osoby w kryzysie (u których występują np. zaburzenia adaptacyjne). W polskich szpitalach psychiatrycznych problemem jest rzetelna i ujednolicona procedura oceny ryzyka suicydalnego, dlatego postanowiono stworzyć model oceny ryzyka zachowań samobójczych, który poprawi jakość pracy terapeutycznej oraz pozwoli zmaksymalizować ochronę zdrowia i życia pacjentów. Procedurę należy tu rozumieć jako zespół czynności, obejmujący przede wszystkim badanie psychologiczne i psychiatryczne. Brak procedur stosowanych przy ocenie czynników ryzyka i czynników chroniących zmobilizował zespół specjalistów z Państwowego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Rybniku do opracowania modelu Procedury Oceny Ryzyka Samobójczego (PORS) – propozycji zbierania danych, oceny oraz interwencji w przypadku pacjentów z ryzykiem samobójczym. Ocenę ryzyka suicydalnego można rozpocząć od stopnia nasilenia czynników zagrażających, do których zaliczają się zaburzenia psychiczne, nagłe czynniki sytuacyjne (w połączeniu z cechami osobowości) czy nadużywanie substancji psychoaktywnych. Początkowa i końcowa ocena zagrożenia pozwala nie tylko na stwierdzenie występowania predyktorów (czynników zwiększających skłonności suicydalne), ale również na określenie realnego ryzyka próby samobójczej. PORS to swoiste usystematyzowanie wiedzy i doświadczenia w pracy z pacjentem z myślami lub intencjami samobójczymi bądź po próbie samobójczej. Opis etapów działania psychologicznego i psychiatrycznego ujętych w PORS zawiera wskazówki i schematy postępowania uwzględniające indywidualne potrzeby jednostki zagrożonej samobójstwem.

Słowa kluczowe
samobójstwo, ocena ryzyka, procedura, pacjenci psychiatryczni