Czy treningi poznawcze i fizyczne mogą kształtować jakość życia i nastrój? Badanie randomizowane dotyczące programu aktywizacji wysoko funkcjonujących seniorek
Alicja Dąbal1, Paweł Koniak2, Ewa Małgorzata Szepietowska3

Wprowadzenie i cel: Proces starzenia wiąże się z obniżeniem jakości życia i stanowi czynnik ryzyka rozwoju nastroju depresyjnego. Aktywność poznawcza i/lub fizyczna może chronić dobrostan i nastrój seniorów przed negatywnym oddziaływaniem wieku. Dotychczasowe badania koncentrowały się przeważnie na wpływie tych aktywności na funkcjonowanie poznawcze. Celem badań była ocena wpływu 12-tygodniowego treningu funkcji poznawczych lub ruchowych na jakość życia i nastrój osób starszych. Materiał i metody: Pomiaru poczucia jakości życia i nastroju dokonano dwukrotnie (przed i po zakończeniu procedury) za pomocą WHOQOL-AGE (World Health Organization Quality of Life Assessment–AGE) i BDI-II (Inwentarz Depresji Becka – wydanie drugie, Beck Depression Inventory – Second Edition, BDI-II). W badaniach wzięło udział 51 kobiet w wieku 60–79 lat starzejących się zdrowo (wynik w Skali Funkcjonowania Poznawczego Addenbrooke’a, Addenbrooke’s Cognitive Examination III, ACE-III ≥82 pkt), które losowo przydzielono do grupy treningu funkcji poznawczych, treningu fizycznego i grupy kontrolnej. Wyniki: Jakość życia uczestniczek po 12 tygodniach była w niewielkim stopniu wyższa niż początkowo deklarowana. Była ona powiązana nie tylko z początkowymi wynikami w tym zakresie, ale także z uczestniczeniem w treningu (niezależnie od jego rodzaju). Uczestniczące w treningu kobiety o wyższej początkowej jakości życia charakteryzowały się wyższym poczuciem jakości życia po treningach w porównaniu z uczestniczkami z grupy kontrolnej. Aktywność chroniła więc uczestniczki o wstępnie wysokiej jakości życia przed jej spadkiem. Nastrój oceniany po 12 tygodniach poprawił się u wszystkich uczestniczek i był powiązany jedynie z nastrojem mierzonym na początku. Trening niezależnie od rodzaju nie oddziaływał na nasilenie nastroju depresyjnego. Wnioski: Podejmowana przez wysoko funkcjonujące seniorki aktywność może pozytywnie wpływać na poczucie ich jakości życia i nastrój. Uczestnictwo w treningach przyniosło najwięcej korzyści seniorkom, które również przed ich rozpoczęciem pozytywnie oceniały własną jakość życia i nastrój.