Skuteczne interwencje psychologii pozytywnej oparte na kontakcie z naturą – ustrukturyzowany przegląd narracyjny
Miłosz Wawrzyniec Romaniuk1, Magdalena Gawrych2
Affiliacja i adres do korespondencjiWprowadzenie i cel: Celem autorów było przeprowadzenie ustrukturyzowanego, narracyjnego przeglądu piśmiennictwa opublikowanego po 2020 roku, dotyczącego interwencji psychologii pozytywnej związanej z interwencjami opartymi na kontakcie z naturą. Materiał i metody: Prac poszukiwano w bazach danych Google Scholar, PubMed oraz APA PsycNet według słów kluczowych nature-based i positive psychology interventions. Zastosowano następujące kryteria przesiewowe włączające: (1) publikacja w latach 2020–2024; (2) artykuł w języku angielskim; (3) tematyka związana z pozytywną interwencją psychologiczną, dobrostanem, czynnikami ochronnymi i środowiskiem naturalnym; (4) dostępność pełnego tekstu, a także wykluczające: (1) dostęp jedynie do streszczenia lub podsumowania; (2) publikacja w języku innym niż angielski; (3) tekst nie opisywał badań empirycznych ani nie był metaanalizą. Postawiono pytania badawcze: (1) Jakie są skuteczne interwencje psychologii pozytywnej oparte na kontakcie z naturą? (2) Jakie mechanizmy psychologiczne i fizjologiczne wpływają na ich efektywność w poprawie dobrostanu w różnych populacjach? Wyniki: Analizie poddano 20 artykułów, które spełniały warunki włączające i pozostały po selekcji. Przedstawiono badania potwierdzające skuteczność interwencji pozytywnych angażujących środowisko przyrodnicze. Wskazano skuteczność interwencji prowadzących do pozytywnych zmian w zakresie nastroju, dobrostanu emocjonalnego oraz zdrowia fizycznego i poznawczego, których skutkiem jest poprawa afektu, wzmacnianie samooceny, wspieranie regeneracji psychicznej, wzrost poczucia łączności z naturą i pozytywne zmiany w interakcjach społecznych. Wnioski: Wskazane mechanizmy i korzyści interwencji opartych na kontakcie z naturą wspierają postulat dotyczący rozwoju tej gałęzi badań i praktyki psychologii pozytywnej. Należy eksplorować działanie interwencji zarówno w mechanizmach multisensorycznych, jak i transcendentalnych.
